Diş sıkma, diğer bir adıyla bruksizm, kişinin genellikle farkında olmadan dişlerini sıkması veya gıcırdatması durumudur. Çoğunlukla uyku sırasında gerçekleşen bu durum, gün içinde de istemsiz bir şekilde ortaya çıkabilir. Oldukça yaygın bir problem olan bruksizm, çoğu insan tarafından hafife alınsa da uzun vadede dişlere, çene eklemlerine ve yüz kaslarına zarar verebilecek ciddi bir rahatsızlıktır.
Tedavi edilmediğinde, diş minesinde aşınma, çene ağrıları ve baş ağrıları gibi fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen pek çok soruna yol açabilir. Bu nedenle, bruksizmin belirtilerini erken fark etmek ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak, sağlıklı bir ağız ve çene yapısını korumak açısından oldukça önemlidir.
Bruksizm’in Belirtileri Nelerdir?
Dişlerde Aşınma: Bruksizm sonucu dişlerin sürekli olarak birbirine baskı yapması, diş yüzeylerinde belirgin aşınmalara yol açabilir. Bu aşınmalar, dişlerin doğal yüzey dokusunun düzleşmesine veya minesinin incelmesine neden olur. Dişlerin boyları kısalabilir ve doğal şekilleri kaybolabilir.
Çenede Ağrı: Diş sıkma nedeniyle çene kasları aşırı çalıştığından, özellikle sabahları uyandığınızda çenenizde ağrı, sertlik veya yorgunluk hissedebilirsiniz. Bu ağrı bazen yemek yerken veya konuşurken daha da belirgin hale gelebilir. Çene eklemlerinde hissedilen bu rahatsızlık, günlük yaşamınızı olumsuz etkiler, hatta bazen boyun ve omuz ağrılarına da sebebiyet verebilir.
Baş Ağrısı: Diş Sıkmaya bağlı olarak çene kaslarının aşırı gerilmesi, başın şakak bölgesinde yoğunlaşan baş ağrılarına neden olabilmektedir. Bu ağrılar genellikle hafif bir baskı hissi olarak başlayıp zamanla şiddetlenebilir. Özellikle sabahları uyanır uyanmaz hissedilen bu baş ağrıları, gün boyunca sizi etkileyebilir.
Dişlerde Hassasiyet: Sürekli diş sıkma ve gıcırdatma, diş minesinin aşınmasına ve diş yüzeylerinin daha savunmasız hale gelmesine yol açar. Bu durum, sıcak, soğuk, tatlı ya da asitli yiyecek ve içeceklere karşı artan bir hassasiyetle kendini gösterir.
Dişlerde Çatlama veya Kırılma: Bruksizm, dişlere uygulanan sürekli ve aşırı baskı nedeniyle dişlerde mikroskobik çatlaklara veya ciddi kırılmalara yol açabilir. Bu tarzda hasarlar hem ağrılı olabilir hem de dişlerin dolgu, kaplama gibi tedavi yöntemlerine ihtiyaç duymasına neden olabilir.
Çene Sesleri: Bruksizm, çene eklemlerinin normal işleyişini etkileyebilir. Çene hareket ettirildiğinde gelen tıkırtı veya çıtırtı sesleri, eklemdeki uyumsuzluğun ya da eklem yapısındaki bozulmaların bir işareti olabilir.
Uyku Problemleri: Bruksizm genellikle uyku sırasında ortaya çıktığından, diş gıcırdatma sesi çoğu zaman kişi tarafından fark edilmez. Ancak eş veya aile bireyleri, uyku sırasında çıkan bu sesi fark edebilir. Ayrıca bruksizm, uykunun kalitesini olumsuz etkileyerek sabahları yorgun uyanmanıza sebebiyet verebilir.
Diş Sıkma Sebepleri
Diş Sıkmanın en büyük sebepleri; stres ve anksiyete, uyku bozuklukları, yanlış diş kapanışı (maloklüzyon), genetik faktörler, ilaç yan etkileri ve hayat tarzı alışkanlıkları bruksizme neden olabilen başlıca faktörlerdir. Günlük hayatın getirdiği yoğun stres ve kaygı, bireylerin farkında olmadan dişlerini sıkmasına yol açabilirken, uyku apnesi gibi uyku bozuklukları çene kaslarının istemsiz çalışmasını tetikleyebilir. Dişlerin birbirine düzgün oturmaması, çene eklemlerinde doğal olmayan bir baskıya neden olarak diş sıkma eğilimini artırabilir.
Ayrıca, ailede bruksizm öyküsü bulunan kişilerde genetik yatkınlık bu durumun görülme riskini yükseltebilir. Bazı antidepresanlar ve uyku düzenleyici ilaçlar gibi sinir sistemi üzerinde etkili olan ilaçlar da bruksizmi yan etki olarak tetikleyebilir. Bunun yanı sıra, fazla miktarda kafein ve alkol tüketimi ya da sigara kullanımı gibi alışkanlıklar, hem uyku kalitesini düşürerek hem de çene kaslarını olumsuz etkileyerek bruksizmin şiddetlenmesine katkıda bulunabilir.
Bruksizmin Yol Açabileceği Sorunlar
Tedavi edilmeyen bu rahatsızlık, hem dişlerinize hem de genel sağlığınız üzerinde ciddi etkiler bırakabilir.
- Diş Kaybı: Aşırı baskı, dişlerde çatlaklara, kırılmalara ve ilerleyen safhalarda diş kaybına sebebiyet verebilir.
- Çene Eklemi Sorunları: Temporomandibular eklem (TME) rahatsızlıkları, çene hareketlerini kısıtlayabilir. Bu da yemek yeme ve konuşma gibi durumları etkileyip gündelik yaşantımıza engel olabilir.
- Estetik Problemler: Dişlerin çok fazla aşınması, gülüş estetiğini olumsuz etkiler.
Diş Sıkma Nasıl Önlenir
Bruksizmin tedavisi, genellikle altta yatan nedenlere ve bireyin ihtiyaçlarına göre şekillenir. Dişleri korumak amacıyla kullanılan gece plakları, dişlerin sürtünmesini önleyerek zarar görmelerini engellerken, stresin bruksizmi tetiklediği durumlarda yoga, meditasyon veya terapi gibi stres yönetim teknikleri büyük fayda sağlar. Eğer dişlerin yanlış kapanışı gibi bir problem mevcutsa, diş hekiminin önerdiği ortodontik tedavilerle bu durum düzeltilebilir.
Çene kaslarının rahatlamasına yardımcı olmak için doktor kontrolünde kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir ve diş sıkma alışkanlığının farkına varmayı amaçlayan davranışsal terapiler, bu alışkanlığı değiştirmede etkili olabilir. Ayrıca, çene kaslarının aşırı çalışmasını sınırlamak için yapılan botoks uygulamaları, son yıllarda bruksizm tedavisinde sıklıkla tercih edilen yöntemlerden biri haline gelmiştir.
Diş Plak Fiyatları
